Zastanawiasz się, jak nie płacić zachowku po otrzymaniu darowizny? Jest to zagadnienie, które dotyczy wielu osób planujących przekazanie majątku w drodze darowizny. Zachowek, może być istotnym obciążeniem dla beneficjenta darowizny oraz jego planów dotyczących przekazania majątku. W niniejszym poradniku przedstawimy różne możliwe sposoby na uniknięcie tej sytuacji, zapewniając jednocześnie zgodność z obowiązującym prawem.
Co to jest zachowek?
Pojęcie zachowku reguluje art. 991-1008 Kodeksu cywilnego. Zachowek to instytucja prawa spadkowego, która ma na celu ochronę praw osób najbliższych spadkodawcy przed wydziedziczeniem. Oznacza to, że nawet jeśli spadkodawca w testamencie pozbawił kogoś prawa do spadku, taka osoba może nadal żądać od pozostałych spadkobierców tzw. zachowku, czyli ustalonej z góry części spadku.
Kiedy należy się zachowek od darowizny? Zachowek od darowizny należy się wówczas, gdy osoba, która otrzymała darowiznę, jest ustawowym spadkobiercą zmarłego, który pozostawił spadek.
Darowizna za życia a zachowek po śmierci
Darowizna dokonana przez spadkodawcę za życia może mieć wpływ na wysokość zachowku. Zasadniczo, wartość darowizny jest doliczana do masy spadkowej, co oznacza, że im więcej darowizn otrzymała dana osoba, tym wyższy może być jej zachowek. Istnieje jednak kilka sposobów na uniknięcie lub obniżenie obowiązku zapłaty zachowku po otrzymaniu darowizny.
Jak nie płacić zachowku po otrzymaniu darowizny?
Planując przekazanie darowizny bez prawa do zachowku, warto zwrócić uwagę na upływ czasu. Najważniejsze są tutaj dwa okresy: 5 lat i 10 lat.
Jeżeli darowizna została dokonana co najmniej 10 lat przed śmiercią spadkodawcy, wówczas nie jest ona uwzględniana przy obliczaniu zachowku. Oznacza to, że osoba, która otrzymała darowiznę, nie musi z tego tytułu płacić zachowku pozostałym spadkobiercom.
Jeżeli darowizna została dokonana w ciągu 5 lat przed śmiercią spadkodawcy, ale w celu:
- zaspokojenia potrzeb alimentacyjnych,
- spłaty długów,
- wyposażenia osoby obdarowanej w niezbędne środki utrzymania,
- podjęcia działalności gospodarczej,
to wówczas do obliczenia zachowku bierze się tylko połowę jej wartości.
Darowizna a zachowek – jak uniknąć? Umowa dożywocia
Kiedy nie trzeba płacić zachowku? Zamiast darowizny, spadkodawca może zawrzeć z osobą bliską umowę dożywocia. W takiej umowie spadkodawca przenosi własność nieruchomości na rzecz osoby obdarowanej, w zamian za zobowiązanie się do opieki nad nim i zapewnienia mu środków utrzymania. Wartość umowy dożywocia nie jest wliczana do masy spadkowej, co oznacza, że osoba obdarowana nie musi z tego tytułu płacić zachowku pozostałym spadkobiercom.
Zachowek a testament. Wydziedziczenie
Jak zabezpieczyć się przed płaceniem zachowku? Można przeprowadzić wydziedziczenie. Spadkodawca może w testamencie wydziedziczyć osoby najbliższe, co oznacza pozbawienie ich prawa do spadku, a co za tym idzie – również do zachowku. Wydziedziczenie może nastąpić tylko z określonych przyczyn, takich jak:
- rażące zaniedbanie obowiązków rodzinnych,
- popełnienie umyślnego przestępstwa na szkodę spadkodawcy lub jego bliskich,
- prowadzenie przez spadkobiercę notorycznie nagannego trybu życia.
Jak ominąć zachowek? Zrzeczenie się dziedziczenia
Osoba, która otrzymała darowiznę, może również zrzec się dziedziczenia na rzecz pozostałych spadkobierców. W takim przypadku darowizna nie będzie uwzględniana przy obliczaniu zachowku, ponieważ osoba obdarowana nie będzie miała prawa do spadku.
Spłata zachowku przed śmiercią spadkodawcy. Jak zapłacić zachowek?
Spadkodawca może również zapłacić zachowek osobom uprawnionym przed swoją śmiercią. W takim przypadku darowizna nie będzie uwzględniana przy obliczaniu zachowku, ponieważ osoba obdarowana otrzymała już należną jej część spadku.
Mamy nadzieję, że nasz poradnik w jasny sposób pomógł zrozumieć jak nie płacić zachowku. Należy jednak pamiętać, że kwestie związane z zachowkiem i darowiznami są skomplikowane i wymagają indywidualnej analizy prawnej. W przypadku wątpliwości co do możliwości uniknięcia lub obniżenia obowiązku zapłaty oferujemy nasze wsparcie! Zachęcamy do sprawdzenia szczegółów oferty:
